“คะฏัม” หรือที่รู้จักกันในชื่อ “คะฏัมคอรี” คือศิลปะการประดิษฐ์ลวดลายด้วยการฝังชิ้นส่วนรูปทรงเรขาคณิตขนาดเล็ก เช่น สามเหลี่ยม หรือรูปหลายเหลี่ยมปกติ โดยชิ้นส่วนเหล่านี้ทำจากวัสดุต่าง ๆ เช่น กระดูก ไม้ และโลหะ ชนิดของไม้ที่ใช้ ได้แก่ ไม้อีโบนี (สีดำ), ฟูเฟล (ดำและน้ำตาลเข้ม), วอลนัต (น้ำตาล), บักกัม (แดง), พุทรา (น้ำตาลอ่อนอมแดง), ส้ม (น้ำตาลอ่อน), เมเปิล (น้ำตาลอ่อน), คิเกเลีย, ป็อปลาร์ (ขาว), และบ็อกซ์วูด (เหลือง) ส่วนกระดูกที่ใช้รวมถึงงาช้าง และกระดูกของอูฐ วัว และม้า สำหรับโลหะนั้นใช้เส้นลวดทองเหลือง เงิน และบางครั้งทอง อย่างไรก็ตาม ไม้บางชนิดนำเข้าจากอินเดีย แต่เนื่องจากมีราคาสูง จึงมีการใช้น้อยลงในปัจจุบัน โดยมักใช้การย้อมสีไม้ด้วยสีเคมีเพื่อรักษาความหลากหลายของสี เช่น เหลือง ดำ และแดง ส่วนงาช้างและกระดูกสัตว์อื่น ๆ ก็มีการใช้น้อยลงเช่นกัน โดยมักย้อมกระดูกวัวหรือม้าให้เป็นสีอื่น เช่น เขียว นอกจากนี้ยังมีการใช้อลูมิเนียมและทองแดงในบางชิ้นงานโลหะด้วย
ขั้นตอนการทำคะฏัมคอรี
กระบวนการทำคะฏัมมีความประณีตและใช้เวลานาน ประกอบด้วยหลายขั้นตอน โดยในขั้นตอนการเตรียมชิ้นส่วนเรขาคณิตนั้น จะนำไม้และกระดูกหลากสีมาตัดด้วยเครื่องมือพิเศษ ให้ได้ความยาวประมาณ 30 เซนติเมตร และเส้นผ่านศูนย์กลางระหว่าง 1 ถึง 2.5 มิลลิเมตร (ส่วนใหญ่เป็นรูปสามเหลี่ยม) และนำเส้นลวดโลหะมาประกอบเป็นรูปทรงเรขาคณิตเหล่านั้น จากนั้นนำชิ้นสามเหลี่ยมไม้ กระดูก และโลหะเหล่านี้มาเรียงต่อกันอย่างประณีตตามแบบที่ออกแบบไว้ล่วงหน้า แล้วติดด้วยกาว (เช่น กาวร้อนจากสัตว์ หรือกาวขาวแบบเย็น) และมัดให้แน่นด้วยด้าย ส่วนประกอบนี้เรียกว่า “ปาเรห์” ขั้นตอนนี้จะทำซ้ำโดยการนำปาเรห์แต่ละชิ้นมาต่อกันไปเรื่อย ๆ หลังจากนั้นจะมีขั้นตอนการอัด กาแลคเกอร์ และขัดเงา จนได้รูปร่างและลวดลายที่ต้องการ ก่อนนำไปตกแต่งบนภาชนะหรือสิ่งของต่าง ๆ กลายเป็นผลิตภัณฑ์คะฏัมการีที่งดงามน่าประทับใจ
